Şeffaf plak tedavisi, dişlerde gözlenen çapraşıklıkların hastaya özel olarak hazırlanmış şeffaf plaklar ile düzenlenmesini kapsayan bir uygulamadır. Telsiz ortodontik tedavi olarak da bilinen bu yöntem, özellikle estetik avantajları sayesinde sıklıkla tercih edilir. Sabit apareylerin olmadığı bu sistemde etkin tedavinin oluşturulmasında, hastanın tedavi planına uyum sağlaması oldukça önemlidir.
Hasta ile yapılan ilk muayene seansında, hastanın dişlerinin konumunun laboratuar ortamında incelenebilmesi için her iki çenesinden ölçü alınır. Alınan bu kayıt üzerinden, dişlerdeki çapraşıklık miktarına bağlı olarak minimal hareketler oluşmasını sağlayacak belirli sayıda şeffaf plak üretilir. Plaklar hastaya teslim edildiğinde hastanın günde ortalama 20 saat plağı kullanması gerekir. Sürenin uzunluğunun nedeni dişlerde sağlıklı bir hareketin yalnızca devamlı kuvvetler ile oluşturulabilmesidir. Uygulanan bu kuvvet nedeniyle plakları ilk defa taktığınızda dişler üzerinde bir baskı hissedebilirsiniz. Beklenen bir durum olan bu baskı hissi, dişler her bir plağa adapte oldukça azalarak ortadan kalkar. Her bir plak 15 gün kullanılması için tasarlanmıştır. Kontrol seansları ise genellikle ayda bir olacak şekilde oluşturulur. Bu seansların her birinde hastaya iki yeni plak teslim edilir. Kontrolleriniz ayda bir yapılır. Her kontrolde size 2 adet yeni şeffaf plak teslim edilir. Tedavinin süresini etkileyen önemli faktörler, çapraşıklık miktarına göre üretilen plakların sayısı ve hastanın bu plakları uygun süre zarfında düzenli olarak kullanmasıdır.
Plaklar hazırlanma aşamasında dişlerin hareket edilmesi istenen pozisyonlara göre tasarlanır ve uygun pozisyonlar için seri şekilde üretilir. Sağlıklı bir kuvvet uygulaması ile hareket oluşturabilmek için her bir plak 0.05 mm değişim meydana getirecek şekilde oluşturulur. Plakların 15 günde bir değişimi ile gerekli bölgelerdeki hareket miktarları artırılarak zamanla tüm dişlerin ideal konumlarına ulaşması sağlanır.
Çocuklarda şeffaf plak uygulaması yapılması isteniyorsa öncelikle hastanın bütün süt dişlerinin düşmüş ve en azından 2. büyük azı dişlerinin de sürmüş olması gerekir. Dişlerin bu duruma ulaşması ortalama olarak 13-14 yaşlarında meydana gelir. Bu dişlerin sürmesinin ardından ise tedavinin uygulaması için bir yaş sınırı bulunmaz. Ancak şeffaf plak tedavileri ile yalnızca hafif ve orta diş çapraşıklıklarının sağlıklı bir şekilde tedavi edilmesi mümkün olabilir. Bu nedenle şeffaf plak tedavisine uygunluğun kesin olarak belirlenmesi için diş hekiminin ayrıntılı bir muayene ile dişlerin durumunu değerlendirmesi şarttır.
Şeffaf plak tedavileri, özellikle günlük yaşantıda konforu kısıtlamaması ve belirgin estetik dezavantaj oluşturmaması ile öne çıkan bir uygulama yöntemidir. Metal içermeyen yumuşak materyali sayesinde dişleri, diş etlerini veya ağız içerisindeki diğer yumuşak dokuları irite etmeden tedavinin sürdürülebilmesine olanak tanır. Çapraşıklığın tedavisi için yeterli olduğu takdirde ileri yaşlarda dahi uygulama yapılabilir. Yemek yeme, diş fırçalama gibi durumlarda çıkarılması mümkün olduğundan bu eylemlerde zorluk yaşanmasının önüne geçilir.
Sigara, çay, kahve gibi sıcak ve renklendirme etkisine sahip ürünler plakta hem deformasyona hem de renk değişimine neden olabilir. Bunun yanı sıra; vişne suyu, şarap, soslu yemekler gibi turuncu, kırmızı, kahverengi, siyah renklere sahip besinler de plaklar üzerinde renk tutulumu gözlenmesine sebebiyet verebilir. Plaklar 15 günde bir değişeceği için bu renk değişimi estetik problem oluşturacak düzeyde gözlenmez. Ancak deformasyonlar tedavinin gidişatına zarar verebileceğinden sıcak ürünlerin tüketimi sırasında plakların ağız içerisinden çıkarılması gereklidir.
